UMIT BALABAN:

BIM Yöneticisi kimdir?

Hepinizin de bildiği üzere karşımıza artık BIM kavramı diye bir kavram çıkıyor. Bu kavram sürecinde okuduklarımızla, duyduklarımızla ve anlamaya çalıştıklarımızla bir şeyleri ortaya koyuyoruz. Bu geçiş sürecine ayak uydurmaya çalışıyoruz. Bu geçiş sürecinin zor olacağı açık ve net bir şekilde ortada.

Bundan 8 yıl önce GrafCAD bünyesinde başladığımda bu BIM süreci hakkında, öğrencilerimden, kullanıcılarımdan, tesisat üstatlarında ve mimarlardan duyduğum hep “Bunun daha 5 senesi var, ancak ülkemizde oturur” şeklinde yorumlardı. Şuanda birçoğunu görüyorum ve takip ediyorum. kendilerini olabildiğince bu sisteme adapte etmeye çalışıyorlar. Kimisi kullanıyor kimisi denemeye  devam ediyor. İşte bu süreçte dünyada da bu kavram gelişiyor ve insanlar kendilerini bunları takip ederek geliştiriyor. Bu yazımda eskiden kalem kağıtlar vardı, sonra CAD sistemleri geldi ve şimdi de BIM geldi gibi bilgiler verip kafanızı şişirmek istemiyorum. Bu yüzden biraz daha spesifik bir konu üzerinde durmak istedim. Sonuçta BIM diye bir kavramın herkes tarafından duyulduğunu görüyorum. Herkes bunun için bir şeyler çabalıyor. Peki bu BIM süreci ayrıca bir yönetimi de hayatımıza sokmuyor mu? BIM Yöneticisi yada İngilizce tabiri ile BIM Manager kavramı işimizde ne kadar önemli? Bu kişi veya kişilerin işverenler tarafından algılandığı ve kafalarında oturttuğu yer neresi? İşte biraz bunlardan bahsetmenin faydası olacağını düşündüm. Bu açıklamalarımı da kendi yorumlarımla yapmayı tercih ettim. BIM yöneticisi dediğiniz de işler biraz faklılaşır. Normal bir proje yöneticisi gibi değil aslında her BIM ile ilerlenen projede yardımcı bir kişi olarak karşımıza çıkar. Bu yüzden bu rolün çalışanlar ve işverenler tarafından anlaşılmasının önemi benim için çok büyük. Peki bu BIM yöneticisi dediğimiz kişi veya kişiler ne yapar? 🙂

BIM Yöneticisinin Gerçek Rolünü Anlama

  • BIM araçlarında (Revit vb.) yeterliliğinin ve yönetebilme kabiliyetinin olması

Kısacası BIM araçlarında veya BIM uygulama standartlarında gerçekten bilgili olmasının dışında proje yöneticisine, ayrıca BIM sürecinin nasıl işleneceğinin bilgisini vermek, BIM kütüphanelerini yönetmek, dosya alışverişlerini nasıl sağlanacağına kadar birçok konuda da tecrübeli bir kişi olması gerekir.

  • BIM araçlarındaki ürün versiyonlarının arasındaki geçişleri planlayabilmeli ve öngörebilmeliEğer siz.

kullandığınız yazılımın versiyonları hakkında bilgi sahibi değilseniz, devam eden projelerde farklı disiplinlerin farklı yazılımlar ile çalışmasını yönetemezseniz ve ayrıca Revit yazılımının versiyonları hakkında bilgi sahibi değilseniz problem yaşayabilirsiniz. Bu problem sizin kütüphane yönetiminizi de etkileyebilir. Örneğin Revit için her disiplin aynı versiyonda çalışmak zorundadır.

  • Yeni çıkan BIM teknolojilerini ve yazılımlarını, gelecekte var olan sistemler ile nasıl

birleştireceğini öngörebilmek Bildiğiniz üzere teknoloji hızla gelişiyor. Ben bile bu sene 2015 versiyonu için eğitim DVD’si hazırlarken bir anda 2016 versiyonun çıktığını ve yine yetişemediğimi fark ediyorum. Bunu takip etmek ve yeni yazılımların veya eklentilerin takibini sağlamak BIM yöneticisinin görevlerinden biridir. Ayrıca devam eden proje süreçlerinde yeni yazılımın özelliklerini öğrenip var olan projeyi bu platforma taşıyıp taşımamak da BIM yöneticisini görevlerinden biridir.

  • BIM teknolojileri ve IT altyapısına ilişkin kararlar verebilme yetisi

Herşey güze BIM le ilgili birçok bilgiye sahipsiniz. Fakat bir bakmışsınız bu yazılımların kullanılacağı bilgisayarlar, laptoplar, iş istasyonları, SSD’ler ne olacak diye kendinizi sorgulamaya başlamışsınız. Böyle durumlarda topu direk IT’ci arkadaşlara atmamalıyız. Eğer siz bir BIM yöneticisiyseniz aynı zamanda bu yazılımı kullanacağınız bilgisayarın gerekli özelliklerini ve Windows’u nasıl kullanacağınız bilmeniz gerekir. Sadece doküman yönetimi olarak düşünmemelisiniz. Birileri bu donanımların ne kadar süre kullanıcıyı idare edeceğini ve ne zaman güncellenmesi gerektiğini bilmesi gereklidir.

  • BIM standartlarını geliştirmeli, dokümantasyonlarını yaratmalı ve bunları uygulanabilir hale

getirmeli

Evet, bu standartlar birileri tarafından geliştirildi. Fakat sizin bunu çalıştığınız kuruma uyarlamak, beklide bu BIM protokollerini ve standartlarını tekrar güncellemeniz gereklidir. Çünkü birinin bu durumu kontrol etmesi ve desteklemesi gereklidir.

  • Firmaya ait kütüphanenin yaratılmasını, düzenlenmesini ve bakımını sağlamalı

Tamam, BIM yöneticisi oturup da Family üretmek zorunda değildir. Ama bu kişi bu familyanın nasıl üretileceğini ve üretilirken nasıl sorunlarla karşılaşıp çözümler bulması gerektiğini, ayrıca hangi standartlarda üretmesi gerektiğini bilmelidir. Eğer bilmezse zaten bu familyayı ürettiremeyeceği gibi ayrıca kontrol de edemeyecektir. Gerçi artık birçok üretici kendi ürünlerini oluşturmakta ve bunları farklı sitelerde ücretsiz olarak paylaşmaktadır. Ama bunun kontrolü, şirket içi kullanımı ve düzenlemesi BIM yöneticisinin görevlerinden biridir.

  • Çıktı alma gibi problemlere destek vermeli

Ülkemizde çok az firma kendi bünyesinde çoklu çıktı aldığını biliyoruz. Genelde ozalit firmaları üzerinden ilerliyoruz. Olurda kendi firmanızda bu çıktı işini kendiniz çözüyorsanız işte bu nokta BIM yöneticisini dirseğinin değmesi gerekebilir. Çünkü yaşanacak herhangi bir driver problemi veya yazılımsal problem IT’ci ile ortak çözülmelidir.

  • Elektronik dosya (PDF,DWG,DXG,FBX,IFC vb.) yaratılmasına destek vermeli

Bildiğiniz üzere o kadar çok dosya formatıyla karşılaşıyoruz ki bir müşterim bana Visio ile teslim edebilir misin diye bile soruyor. Bu tip dosya formatlarına aktarımda karşılaşılan problemleri çözmekte BIM yöneticisinin görevlerinden biridir. Örneğin PDF ele alalım. O kadar çok PDF dönüştürücü yazılım var ki hangisinin sizin kullandığınız yazılımla ortak bir dil içinde ilerlediğini bulmalı ve düzgün bir çözüm üretmelisiniz. Modelinizi 3B PDF olarak çıkarabiliyor musunuz? Ya da bunu hangi yazılımlarla yapabilirsiniz? Bu konuları araştırmak ve en verimli çözümü üretmek yine onun görevlerinden biridir.

  • Proje temellerini ayarlama (Klasör yapısı gibi)

Dosya organizasyonunun düzenlenmesi ve klasör yapısının düzgün bir şekilde ayarlanması gerekmektedir. Bu sadece BIM için değil CAD içinde geçerlidir. Örneğin; familyalar, arşiv dosyaları, link dosyaları, çakışma raporları ve şirket içinde kullanılacak gerekli klasörlerin oluşturulması ve bunlarda yapılacak düzenlemelerin kontrolü BIM yöneticisinin görevidir.

  • Dosya alışverişinin kontrolü ve yönetilmesi

Disiplinler arası paylaşılan dosyaların veya işverene teslim edilen dosyaların kontrolü, bu işlemin nasıl yapılması gerektiği ve teslimlerin takibi BIM yöneticisinin görevlerinden biridir.

  • BIM komisyonunu yaratma ve onu yönetme

Şirket içinde disiplinler arası koordinasyonlu çalışmayı sağlamak için bir BIM komisyonu oluşturmak faydalı. Böylece her disiplin kendi çalışmalarına hakim ve isteklerini bilen, BIM yöneticilerinin beyin fırtınası ile daha düzgün sonuçlar üretebilir.

  • İş akışını Dokümante etme

Düşünün bir işi yönetiyorsunuz ve bu işi yönetirken karşılaştığınız sorunlar ile başka bir zamanda karşılaşma ihtimaliniz olabilir. Ya da yönettiğiniz işi daha verimli hale getirebileceğinizin farkına varmış olabilirsiniz. İşte bu nokta da bunları bir doküman haline getirmek, size ileride çalışacağınız işlerinizde iş verimliliğiniz arttırmakta faydalı olacaktır. Örneğin protokoller, BIM komisyon kararları ve aklınıza gelebilecek birçok konu. Bu prosedürleri dokümante etmeniz size ve şirketinize daha sonra karşılaşacağınız sorunları çözmenizde yardımcı olacaktır.

  • Sorumlulukları/limitleri atama

Birçok projede BIM kullanılması talep edilmekte. Fakat bunların sadece taleple değil, işin başlangıcında hangi disiplinin hangi bölümü modelleyeceği gibi, hangi detayda da (LOD) modellemesi gerektiğini içeren bir protokolün hazırlanması ve bu protokolün uluslararası standartlar dahilinde yapılması gereklidir. İşte bu noktada BIM yöneticisi işin içinde olan kişilere sorumluluklarını belirtir ve limitlerini belirler.

  • Projeler, konsept tasarımlar ve familyalar için modelleme stratejilerini yönlendirme

Herkes farklı düşünür. Herkesin farklı düşündüğü gibi herkes ayrıca faklı çözüm yolları ile familya üretebilir. İşte bu düzenin sağlanması ve standartlaşması BIM projesinin kalitesini arttıran unsurlardan biridir. Gerek tasarım aşamasında gerek familya üretiminde modelleme stratejisi belirlemek ve bunu kullanıcılara aktarmak BIM yöneticisinin görevidir.

  • Personel yeteneklerini belirleme ve bunu takip etme

En önemli unsurlardan birinin bu olduğuna inanıyorum. Çünkü BIM iletişim demektir. Eğer siz çalıştığınız kişiler hakkında yazılımı ne kadar iyi kullanıp kullanmadığını bilmiyorsanız o zaman projenizde sorunlar yaşamaya başlarsınız. Ekibinizin ve ekibinize dahil olan birilerinin yazılım bilgisini mutlaka bilmeli ve anlamalısınız. Hatta gelişim süreçlerini takip etmeli ve hangi konuda iyi olduklarını görmelisiniz. O zaman karşınıza çıkacak projelerde daha rahat önünüzü görebilirsiniz. Gerekirse kullanıcılarınızın seviye düzeyini bir tablo içinde tutmanız size avantaj sağlayacaktır.

  • Yazılım satıcıları ve geliştiricileri ile iletişim kurma

Daha öncede dediğim gibi, BIM iletişim kurmak demektir. Yazılım geliştiricileri ve satıcıları ile iletişim halinde olmanız size yeniliklerden haberdar olmanızı sağlayacaktır. Bu durumda sizi her zaman güncel tutacaktır.

  • Şirket içi eğitim verme ve buna devam etme

Görürüm ve unuturum. Duyarım ve hatırlarım. Yaparım ve anlarım.- Konfüçyus Ne yazık ki kullandığınız veya kullanacağınız yazılımlar hakkında bilgi sahibi olmak zorundasınız. Eğer bilginiz yoksa veya bu yazılımı kullanamıyorsanız bence bir BIM yöneticisi olmanız zor. Bu yazılımların eğitimlerini dışarıdan almanın pahalı olduğunun farkındayız. Eğitimi şirket içinde çözmenin hem ucuz hem de şirket içi iletişimin gelişmesini sağlar. İnsanlar bilgiyi birbirlerinden saklamaz paylaşmak için can atarlar. (En azından bizde şuan öyle) Bu eğitimlere devam etmek ve yukarıda bahsetmiş olduğum personel yeteneklerini geliştirmek de BIM yöneticisinin görevlerinden biridir.

  • Yeni başlayanlara BIM hakkında oryantasyon sağlama

Al sana mouse, bu da monitor diyip yeni başlayan arkadaşlarımızı dışlamayalım. Onlara çalışma sisteminizin nasıl ilerlediğini anlatmak ve bir oryantasyon sağlamak, hem sizin işinizin standartınızı anlamaları, hemde yanlış bilinen doğruları ortadan kaldırmak için fırsattır. Unutmayın bunu CAD yazılımlarında çok yaşadık. Herkes farklı düşünür ve herkes farklı çözüm yolları bulur. Önemli olan bunu standarlar ile çözebilmektir.

  • Araştırma yapma ve bunların sonuçlarını geliştirme

Araştırmaya hayatınızın her anlamında devam etmeniz gerektiğini zaten biliyorsunuz. Peki, böyle bir konu için nasıl araştırmalar yapılabilir. Forumlar, dergiler, bloglar aklınıza gelebilecek birçok konuya ulaşabileceğiniz ve bu konuda kendinizi geliştirebileceğiniz platformlar var. Bunları takip edip güncel kalmanız ve elde ettiğiniz bilgiler dahilinde bu sonuçları geliştirmek ve paylaşmak da BIM yöneticisinin  görevlerinden biri olduğunu hatırlamak gerekir.

  • Koordinasyon ve çakışma kontrolü yapma ve yönetme

Koordinasyonun içinde olması gereken kişilerden biridir. Çünkü model üzerinde disiplinler arası karşılaşılacak sorunların ne olduğunu anlamak ve çakışmalara karşı disiplinlerin nasıl rol izleyeceğinde yardımcı olmak en büyük vazifelerinden biridir 🙂

Sonuç olarak, ortada bir BIM yöneticisi kavramımız var. Ben bile bazen kendime soruyorum. Yukarıda yazdığım konu başlıklarından ne kadarını gerçekleştirebiliyorum. Gerçekten bir BIM yöneticisi miyim? Yoksa olma yolunda kendimi geliştiriyor muyum? Biliyorum ki yukarıda yazdıklarıma belki daha fazla madde veya maddeler eklenebilir. Yazımın başında da söylediğim gibi, bunu sadece kendi gördüklerimle ve yaşadıklarımla paylaşmak istedim. Şu son cümlemle kendimi köşe yazarı gibi hissetim 🙂